Het Ieper van het Balkanfront
Door: Roger
Blijf op de hoogte en volg Roger en Ivich
08 Juli 2012 | Slovenië, Drežnica
Zondag 8 juli 2012
Ivich droomde nog van een bergwandeling en dus namen we in de ochtend de gondel naar de Vogel berg bij het Bohinj meer. Aangekomen in het bergstation troffen we een kleine expositie van de Eerste Wereldoorlog. Een voorbode op wat verder komen zou? Vervolgens namen we een skilift verder naar boven. We dronken koffie op het terras bij een Alpenhütte met (wederom) Tiroler muziek en voelden ons in Slavisch Oostenrijk. ’s Middags namen onze dames beneden nog een snelle duik in het Bohinj meer, waarna we om 17 uur de trein namen. De trein? Ja, want het was gunstiger om met de auto op de trein naar onze volgende bestemming Kobarid te komen dan via een idyllisch maar kronkelend bergpad dat in de Eerste Wereldoorlog was aangelegd door het Habsburgse leger. We gingen er dus goed voor zitten, met de motor uit. De chauffeur vóór ons op de trein was zijn achterbak op orde aan het brengen. Zagen we dat nou goed? Hij was rustig een setje grote koperen patronen in een doosje aan het rangschikken! ‘Voor de jacht’, legde hij uit. Deze trein was duidelijk niet ‘terrorist proof’. Toen we vertrokken maakten we ons op voor de mooie vergezichten die ons waren beloofd. Dat echter viel bij de eerste de beste tunnel vies tegen. Gedurende tien minuten(!) werd het aardedonker in onze Passat. De kindjes werden steeds stiller en het enige dat we konden doen was op de tast hun handjes vastpakken. Daar zaten we dan: in de auto op een trein in het pikkedonker terwijl voor ons meneer ‘the deerhunter’ ieder moment in een staat van totale waanzin kon uitbarsten. We zagen hem in zijn auto al driftig knipperen met zijn zaklamp… En toen was er weer licht aan het einde van de tunnel en beleefden we toch nog een hele indrukwekkende treinreis door de dalen van de Juliaanse Alpen op weg naar het stationnetje van Most na Soči.
Van daaruit was het nog maar een half uurtje rijden naar Kobarid. Onze keuze voor dit dorpje aan de Soča, oftewel de Italiaanse Isonzo, was niet alleen gebaseerd op de ontzettend mooie ligging tussen de ruwe Alpen, maar vooral vanwege het verleden. Tussen 1915 en 1917 vochten in dit gebied Oostenrijks-Hongaarse, Duitse en Italiaanse legers een bittere strijd uit met 1 miljoen slachtoffers als tragisch gevolg. Kobarid, kan daarom makkelijk doorgaan voor ‘het Ieper van het Balkanfront’. Uit een map bij het tourist office kozen we het huisje uit van Roman en Milena in het dorpje Drežnica, hoog in de bergen. Na een col van absolute buitencategorie kwamen we aan op Drežnica 25 (het dorpje had alleen nummers, geen straatnamen). De dame van het huisje vroeg ons om haar te achtervolgen en vooral langzaam te rijden vanwege ‘bad road’. Daar was niets van overdreven. Onze Passat hobbelde over een steil bergpad van losse kinderkopjes naar boven. Eenmaal gearriveerd kregen we een rondleiding door het houten huis met de meest absurde huiskamer die we ooit hadden gezien: aan de muur hingen honderden geweien, vogels, buizerds, steenbokken en andere dieren die de afgelopen eeuw door de eigenaar geschoten waren! Het maakte op Ivelientje zo’n indruk dat ze die kamer niet in durfde. Ook aan de wand: foto’s van Franz-Josef en Sisi en soldaten uit het Habsburgse leger. De weide voor het huis stond vol met fruitbomen en een pergola. Maar het was toch vooral het immense uitzicht op de bergen en het witte kerkje van Drežnica dat ons deed beseffen dat we hier te maken hadden met een uniek pareltje onder de vakantiewoningen. De dagelijkse wandeling naar het dorpje namen we op de koop toe (vanwege de slechte weg hadden we besloten om de auto in het dorpje te laten staan). Onze reservering van het huisje werd op Sloveense wijze gevierd met zeer sterke slivovice die Milena ons aanbood. In het enige restaurant van Drežnica aten we die avond voor weinig geld wat de pot schaftte. Later op de avond vond Roger in de jachtkamer ook nog een stoffige, ingebonden verzameling van het tijdschrift ‘Wild und Hund’ uit 1895 vol met keizerlijke folklore en teksten over de ‘Kampfgeist gegen die Welt’ (toen dus al).
Maandag 9 juli 2012
Gisterenavond hadden we bij het inchecken nog gevraagd of we konden bbq-en, na al die restaurantbezoekjes. Die vraag had bij onze boer in Bled ook al voor verwarring gezorgd. Waarschijnlijk kent men in Slovenië dit fenomeen niet, want verhuurder Roman stond om half 8 met de ‘plaat van Aad’ voor de deur, die aangesloten moest worden op een gasfles. Dan maar steengrillen in plaats van bbq. Zoals het hoort bij een eigen vakantiehuisje haalde Ivich ’s ochtends onder een strakblauwe hemel broodjes bij de minimarkt in het dorpje. Roger was vandaag als eerste aan zet. We begonnen in het WO I museum van Kobarid waar de absurde bergstrijd tussen de Habsburgers en de Italianen tentoon werd gesteld. Daarna was het tijd om te zwemmen. Een zwemplek in de buurt was zo gevonden. Wij kozen voor de bedding van de rivier Nadiža bij het grensdorpje Robič. Kristalhelder, blauw water van 23 graden dus ons zwemratje was in haar element! Ivelien en papa deden zelfs iets wat in de communistische tijd van Joegoslavië onmogelijk zou zijn geweest: ze zwommen in de Nadiža van Slovenië naar Italië en terug (hoewel we daar later in de auto eigenlijk pas achter kwamen).
Na het zwemmen bezochten we in Kobarid het knekelhuis met 7.014 Italiaanse slachtoffers van de eerste wereldoorlog, dat met een kerkje dominant boven het stadje uitsteekt. In 1938 geschonken door Mussolini en nog steeds goed onderhouden door de Italiaanse staat. Samen met Ivelientje liep Roger de muren met namen van slachtoffers na. De meest opmerkelijke volgens Ivelientje: Soldato Marco Papa! Toen we ’s avonds druk in de weer waren met onze noodgedwongen steengrill, kwam Milena nog langs met een grote schaal Tiramisu die we als heerlijk toetje benutten. Toen het dorpskerkje op de heuvel om half twaalf zijn lichten doofde gingen we naar bed.
Dinsdag 10 juli 2012
Kroatië ging het deze vakantie niet meer worden. Zoveel was wel duidelijk toen we onze draai hadden gevonden in ons eigen paradijsje in de bergen. We begonnen de dag met de Freedom Trail, een wandeling langs WO I overblijfselen in de bossen rondom Kobarid. Men heeft hier een ideale mix gevonden tussen geschiedenis en natuur. Het pad liep langs de kristalheldere, lichtblauwe Soča (Isonzo) naar een Italiaanse loopgravenstelling uit WO I. Je zou bijna zeggen dat de legerleiding van de strijdende partijen destijds het nuttige met het aangename heeft willen combineren, zo mooi was het landschap. We liepen door naar de ‘Slap Kojzak’, een Anton Piek-achtige smalle vallei die eindigde met een waterval uit een hoge bergkloof. Vervolgens passeerden we via een hang- en wiebelbrug de Soča op weg naar nog meer Italiaanse stellingen. Onze ochtendwandeling eindigde met een koel drankje op een camping aan de rivier.
Roger had inmiddels kennis gemaakt met de conservator van het WO I museum in Kobarid. Om duidelijkheid te verschaffen over het regiment van Franz Rossmeisl, Rogers opa in WO I, nam hij hem mee naar de archieven van het museum. Ondertussen vertelde deze Sloveense versie van Joseph Luns ronduit over de oorlog en de geschiedenis van Kobarid. Bijvoorbeeld op de vraag of de bevolking van Kobarid nooit bezwaar had gemaakt tegen het Italiaanse knekelhuis dat zo prominent boven de stad uit torent: ‘Daar is geen beginnen aan. We hebben door de eeuwen heen zoveel vijanden gehad: naast Italië bijvoorbeeld ook Servië, Oostenrijk, Kroatië, Galicië en Hongarije. We zouden tijd tekort komen om die allemaal te haten.’ In de namiddag reden we naar Bovec, even ten noorden van Kobarid. We bezochten er de Oostenrijks-Hongaarse stellingen van Ravelnik, wederom een mooie combinatie natuur en geschiedenis. We sloten onze WO I tour af op een K.u.K. soldatenbegraafplaats, waar Franzje en Ivelien over de velden dartelden, een mooi beeld. Dat zullen die 600 Oostenrijks-Hongaarse soldaten die er lagen vast niet erg hebben gevonden.
Woensdag 11 juli 2012
In het holst van de nacht schrokken we wakker. Alsof de eerste wereldoorlog weer was hervat, zo’n enorm onweer brak er los. We wisten meteen waarom Kobarid ook bekend staat om het onstuimige weer. In totaal hadden we wel vier keer dezelfde was te drogen gehangen, iedere keer kwam er weer een onweersbui overheen. Toch was het ontbijt wederom zonovergoten. We hadden dit extra dagje bijgeboekt om het eens rustig aan te doen. En dus lag Roger in de hangmat tussen fruitbomen een boek te lezen, was Ivelientje the Sound of Music op de laptop aan het kijken en was Ivich eigen groente uit de tuin bij het huisje aan het rooien. Toen het ’s middags echt te warm werd gingen we een kilometer verderop zwemmen bij een waterval. IJskoud bergwater kletterde naar beneden in een meertje, waardoor enig doorzettingsvermogen geboden was om een duik te nemen. In de namiddag kwam Roger er nog achter dat de WO I slagvelden hier een stuk moeilijker bereikbaar zijn dan in Verdun en Ieper. Een lange tocht in de bergen naar de stellingen van Zaprikraj leverde niets op, behalve de bevestiging dat de strijd hier vanwege de hoogte en de elementen nóg zwaarder moet zijn geweest dan aan het westfront.
Het betalen van ons huisje ging ’s avonds gepaard met twee slivovices, een doos eieren, twee blikken bier voor de avond, voor de kinderen twee Kinderchocolade eieren en heel veel hartelijkheid. We aten heerlijk (van de steengrill natuurlijk) van alles wat Ivich ’s middags uit de tuin had gehaald: aardappelen met ui, wortel, courgettes, ei en een plaatselijk hüttekäse. Net toen we klaar waren met eten zagen we in de verte uit de bergen een donkere wolkenmassa op ons af rollen. Nadat we alles snel binnen hadden gezet brak de hel los. Er stak een storm op en hagelstenen zo groot als pingpongballen geselden ons huisje en alles in de omgeving. Toen we later op de avond aan de keukentafel zaten bij te komen van het natuurgeweld, klopten Milena en Roman op de deur. Ze hadden onze auto nog proberen te redden met een zeil, maar desondanks had de hagel schade veroorzaakt. Een ster in de voorruit en overal deukjes op dak en motorkap! Meer dan van de schrik een slivovice nemen konden we op dat moment ook niet. Bij het slapen gaan viel ook nog de stroom tijdelijk uit.
Ivich droomde nog van een bergwandeling en dus namen we in de ochtend de gondel naar de Vogel berg bij het Bohinj meer. Aangekomen in het bergstation troffen we een kleine expositie van de Eerste Wereldoorlog. Een voorbode op wat verder komen zou? Vervolgens namen we een skilift verder naar boven. We dronken koffie op het terras bij een Alpenhütte met (wederom) Tiroler muziek en voelden ons in Slavisch Oostenrijk. ’s Middags namen onze dames beneden nog een snelle duik in het Bohinj meer, waarna we om 17 uur de trein namen. De trein? Ja, want het was gunstiger om met de auto op de trein naar onze volgende bestemming Kobarid te komen dan via een idyllisch maar kronkelend bergpad dat in de Eerste Wereldoorlog was aangelegd door het Habsburgse leger. We gingen er dus goed voor zitten, met de motor uit. De chauffeur vóór ons op de trein was zijn achterbak op orde aan het brengen. Zagen we dat nou goed? Hij was rustig een setje grote koperen patronen in een doosje aan het rangschikken! ‘Voor de jacht’, legde hij uit. Deze trein was duidelijk niet ‘terrorist proof’. Toen we vertrokken maakten we ons op voor de mooie vergezichten die ons waren beloofd. Dat echter viel bij de eerste de beste tunnel vies tegen. Gedurende tien minuten(!) werd het aardedonker in onze Passat. De kindjes werden steeds stiller en het enige dat we konden doen was op de tast hun handjes vastpakken. Daar zaten we dan: in de auto op een trein in het pikkedonker terwijl voor ons meneer ‘the deerhunter’ ieder moment in een staat van totale waanzin kon uitbarsten. We zagen hem in zijn auto al driftig knipperen met zijn zaklamp… En toen was er weer licht aan het einde van de tunnel en beleefden we toch nog een hele indrukwekkende treinreis door de dalen van de Juliaanse Alpen op weg naar het stationnetje van Most na Soči.
Van daaruit was het nog maar een half uurtje rijden naar Kobarid. Onze keuze voor dit dorpje aan de Soča, oftewel de Italiaanse Isonzo, was niet alleen gebaseerd op de ontzettend mooie ligging tussen de ruwe Alpen, maar vooral vanwege het verleden. Tussen 1915 en 1917 vochten in dit gebied Oostenrijks-Hongaarse, Duitse en Italiaanse legers een bittere strijd uit met 1 miljoen slachtoffers als tragisch gevolg. Kobarid, kan daarom makkelijk doorgaan voor ‘het Ieper van het Balkanfront’. Uit een map bij het tourist office kozen we het huisje uit van Roman en Milena in het dorpje Drežnica, hoog in de bergen. Na een col van absolute buitencategorie kwamen we aan op Drežnica 25 (het dorpje had alleen nummers, geen straatnamen). De dame van het huisje vroeg ons om haar te achtervolgen en vooral langzaam te rijden vanwege ‘bad road’. Daar was niets van overdreven. Onze Passat hobbelde over een steil bergpad van losse kinderkopjes naar boven. Eenmaal gearriveerd kregen we een rondleiding door het houten huis met de meest absurde huiskamer die we ooit hadden gezien: aan de muur hingen honderden geweien, vogels, buizerds, steenbokken en andere dieren die de afgelopen eeuw door de eigenaar geschoten waren! Het maakte op Ivelientje zo’n indruk dat ze die kamer niet in durfde. Ook aan de wand: foto’s van Franz-Josef en Sisi en soldaten uit het Habsburgse leger. De weide voor het huis stond vol met fruitbomen en een pergola. Maar het was toch vooral het immense uitzicht op de bergen en het witte kerkje van Drežnica dat ons deed beseffen dat we hier te maken hadden met een uniek pareltje onder de vakantiewoningen. De dagelijkse wandeling naar het dorpje namen we op de koop toe (vanwege de slechte weg hadden we besloten om de auto in het dorpje te laten staan). Onze reservering van het huisje werd op Sloveense wijze gevierd met zeer sterke slivovice die Milena ons aanbood. In het enige restaurant van Drežnica aten we die avond voor weinig geld wat de pot schaftte. Later op de avond vond Roger in de jachtkamer ook nog een stoffige, ingebonden verzameling van het tijdschrift ‘Wild und Hund’ uit 1895 vol met keizerlijke folklore en teksten over de ‘Kampfgeist gegen die Welt’ (toen dus al).
Maandag 9 juli 2012
Gisterenavond hadden we bij het inchecken nog gevraagd of we konden bbq-en, na al die restaurantbezoekjes. Die vraag had bij onze boer in Bled ook al voor verwarring gezorgd. Waarschijnlijk kent men in Slovenië dit fenomeen niet, want verhuurder Roman stond om half 8 met de ‘plaat van Aad’ voor de deur, die aangesloten moest worden op een gasfles. Dan maar steengrillen in plaats van bbq. Zoals het hoort bij een eigen vakantiehuisje haalde Ivich ’s ochtends onder een strakblauwe hemel broodjes bij de minimarkt in het dorpje. Roger was vandaag als eerste aan zet. We begonnen in het WO I museum van Kobarid waar de absurde bergstrijd tussen de Habsburgers en de Italianen tentoon werd gesteld. Daarna was het tijd om te zwemmen. Een zwemplek in de buurt was zo gevonden. Wij kozen voor de bedding van de rivier Nadiža bij het grensdorpje Robič. Kristalhelder, blauw water van 23 graden dus ons zwemratje was in haar element! Ivelien en papa deden zelfs iets wat in de communistische tijd van Joegoslavië onmogelijk zou zijn geweest: ze zwommen in de Nadiža van Slovenië naar Italië en terug (hoewel we daar later in de auto eigenlijk pas achter kwamen).
Na het zwemmen bezochten we in Kobarid het knekelhuis met 7.014 Italiaanse slachtoffers van de eerste wereldoorlog, dat met een kerkje dominant boven het stadje uitsteekt. In 1938 geschonken door Mussolini en nog steeds goed onderhouden door de Italiaanse staat. Samen met Ivelientje liep Roger de muren met namen van slachtoffers na. De meest opmerkelijke volgens Ivelientje: Soldato Marco Papa! Toen we ’s avonds druk in de weer waren met onze noodgedwongen steengrill, kwam Milena nog langs met een grote schaal Tiramisu die we als heerlijk toetje benutten. Toen het dorpskerkje op de heuvel om half twaalf zijn lichten doofde gingen we naar bed.
Dinsdag 10 juli 2012
Kroatië ging het deze vakantie niet meer worden. Zoveel was wel duidelijk toen we onze draai hadden gevonden in ons eigen paradijsje in de bergen. We begonnen de dag met de Freedom Trail, een wandeling langs WO I overblijfselen in de bossen rondom Kobarid. Men heeft hier een ideale mix gevonden tussen geschiedenis en natuur. Het pad liep langs de kristalheldere, lichtblauwe Soča (Isonzo) naar een Italiaanse loopgravenstelling uit WO I. Je zou bijna zeggen dat de legerleiding van de strijdende partijen destijds het nuttige met het aangename heeft willen combineren, zo mooi was het landschap. We liepen door naar de ‘Slap Kojzak’, een Anton Piek-achtige smalle vallei die eindigde met een waterval uit een hoge bergkloof. Vervolgens passeerden we via een hang- en wiebelbrug de Soča op weg naar nog meer Italiaanse stellingen. Onze ochtendwandeling eindigde met een koel drankje op een camping aan de rivier.
Roger had inmiddels kennis gemaakt met de conservator van het WO I museum in Kobarid. Om duidelijkheid te verschaffen over het regiment van Franz Rossmeisl, Rogers opa in WO I, nam hij hem mee naar de archieven van het museum. Ondertussen vertelde deze Sloveense versie van Joseph Luns ronduit over de oorlog en de geschiedenis van Kobarid. Bijvoorbeeld op de vraag of de bevolking van Kobarid nooit bezwaar had gemaakt tegen het Italiaanse knekelhuis dat zo prominent boven de stad uit torent: ‘Daar is geen beginnen aan. We hebben door de eeuwen heen zoveel vijanden gehad: naast Italië bijvoorbeeld ook Servië, Oostenrijk, Kroatië, Galicië en Hongarije. We zouden tijd tekort komen om die allemaal te haten.’ In de namiddag reden we naar Bovec, even ten noorden van Kobarid. We bezochten er de Oostenrijks-Hongaarse stellingen van Ravelnik, wederom een mooie combinatie natuur en geschiedenis. We sloten onze WO I tour af op een K.u.K. soldatenbegraafplaats, waar Franzje en Ivelien over de velden dartelden, een mooi beeld. Dat zullen die 600 Oostenrijks-Hongaarse soldaten die er lagen vast niet erg hebben gevonden.
Woensdag 11 juli 2012
In het holst van de nacht schrokken we wakker. Alsof de eerste wereldoorlog weer was hervat, zo’n enorm onweer brak er los. We wisten meteen waarom Kobarid ook bekend staat om het onstuimige weer. In totaal hadden we wel vier keer dezelfde was te drogen gehangen, iedere keer kwam er weer een onweersbui overheen. Toch was het ontbijt wederom zonovergoten. We hadden dit extra dagje bijgeboekt om het eens rustig aan te doen. En dus lag Roger in de hangmat tussen fruitbomen een boek te lezen, was Ivelientje the Sound of Music op de laptop aan het kijken en was Ivich eigen groente uit de tuin bij het huisje aan het rooien. Toen het ’s middags echt te warm werd gingen we een kilometer verderop zwemmen bij een waterval. IJskoud bergwater kletterde naar beneden in een meertje, waardoor enig doorzettingsvermogen geboden was om een duik te nemen. In de namiddag kwam Roger er nog achter dat de WO I slagvelden hier een stuk moeilijker bereikbaar zijn dan in Verdun en Ieper. Een lange tocht in de bergen naar de stellingen van Zaprikraj leverde niets op, behalve de bevestiging dat de strijd hier vanwege de hoogte en de elementen nóg zwaarder moet zijn geweest dan aan het westfront.
Het betalen van ons huisje ging ’s avonds gepaard met twee slivovices, een doos eieren, twee blikken bier voor de avond, voor de kinderen twee Kinderchocolade eieren en heel veel hartelijkheid. We aten heerlijk (van de steengrill natuurlijk) van alles wat Ivich ’s middags uit de tuin had gehaald: aardappelen met ui, wortel, courgettes, ei en een plaatselijk hüttekäse. Net toen we klaar waren met eten zagen we in de verte uit de bergen een donkere wolkenmassa op ons af rollen. Nadat we alles snel binnen hadden gezet brak de hel los. Er stak een storm op en hagelstenen zo groot als pingpongballen geselden ons huisje en alles in de omgeving. Toen we later op de avond aan de keukentafel zaten bij te komen van het natuurgeweld, klopten Milena en Roman op de deur. Ze hadden onze auto nog proberen te redden met een zeil, maar desondanks had de hagel schade veroorzaakt. Een ster in de voorruit en overal deukjes op dak en motorkap! Meer dan van de schrik een slivovice nemen konden we op dat moment ook niet. Bij het slapen gaan viel ook nog de stroom tijdelijk uit.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
